Een autostoel voor je baby: wat is veilig?

De ECE/R44 norm

De ECE/R44 norm is een oude Europese norm voor autostoeltjes. Welk autostoeltje je nodig hebt, baseert deze norm op het gewicht van je kleine. Goedgekeurde autostoeltjes volgens deze norm hebben een oranje label met ‘ECE 44/03’ of ‘ECE 44/04’ erop. De verwachting is dat ECE/R44 langzaam verdwijnt zodra i-Size voor alle groepen autostoeltjes geldt.

i-Size norm

i-Size (R129) is een nieuwe regelgeving voor autostoeltjes en geldt sinds 2013. Het wordt in stappen ingevoerd en geldt voor alle ISOFIX-autostoeltjes voor kinderen tot 4 jaar oud of 1,05 meter lang. De norm wordt waarschijnlijk eind dit jaar verder uitgebreid en zal dan de enige geldende norm zijn. Het doel van deze nieuwe regelgeving is om het autovervoer van kinderen nog veiliger te maken.

Met de komst van i-Size zijn de veiligheidseisen voor kinderstoelen verscherpt. Dat is alleen maar goed en fijn, want niets is zo belangrijk als de veiligheid van je kindje, ook onderweg. Dit zijn de belangrijkste verschillen tussen de oude ECE/R44 norm en de nieuwe i-Size norm:

• Het advies was eerst om je kindje tot 9 kilo (ongeveer tot rond zijn eerste verjaardag) achterwaarts te vervoeren. Dit is veranderd naar minimaal 15 maanden.
• Met de nieuwe i-Size norm is gekeken naar wat er met het autostoeltje gebeurt als er een botsing van opzij plaatsvindt. Dit werd eerder niet meegenomen in de tests voor de R44-norm.
• i-Size autostoeltjes maken enkel gebruik van ISOFIX-bevestigingspunten, waardoor ze veiliger zijn én makkelijker om te bevestigen.

Heb je net een autostoel gekocht en heeft deze nog het oude R44-label? Geen zorgen, je kan dit autostoeltje nog gewoon gebruiken. Bekijk altijd wel of het autostoeltje nog voldoende bescherming biedt voor je kindje.

Ben je van plan om een kinderzitje kopen? Kies dan liever voor een i-Size (mits je auto ISOFIX ondersteunt), want dan weet je zeker dat het stoeltje voldoet aan de meest recente veiligheidseisen.

ISOFIX of autogordels?

De i-Size regelgeving geldt voor autostoeltjes die bevestigd worden met het ISOFIX-systeem. Met dit systeem gebruik je geen autogordels, maar een frame dat wordt bevestigd aan twee ISOFIX-bevestigingspunten in je auto. Daarnaast maak je de bovenkant van het autostoeltje vast met een derde bevestigingspunt.

Volgens autoriteiten is ISOFIX de veiligste en snelste manier om een autostoeltje goed in je auto te bevestigen. Alle nieuwe auto’s (gebouwd na november 2012) zijn voorzien van ISOFIX-bevestigingspunten. Let wel op of het autostoeltje dat je wilt kopen ook daadwerkelijk in je auto past; er kan soms net een klein verschil in zitten. De meeste autostoelmerken hebben een ‘autotypenlijst’ op hun website staan, waarmee je kan zien welke autostoel in je auto past.

Heeft jouw auto geen ISOFIX? Soms kan het systeem in je auto worden geïntegreerd, vraag je autodealer naar de mogelijkheden. Anders kan je het autostoeltje via de driepuntsgordel van je auto vastmaken. Dit kan op verschillende manieren. Zo zet je een Maxi-Cosi op een andere manier vast dan een peuterstoel. Hoe je dit precies doet, lees je in de bijgeleverde handleiding van je autostoeltje.

Waarom is achterwaarts vervoeren zo belangrijk?

Een kinderstoel wordt op veiligheid getest door onder andere te kijken wat er gebeurt als er een botsing plaatsvindt. Biedt het op dat moment ook voldoende bescherming, of krijgt je kindje tijdens een ongeluk een flinke klap? Ter vergelijking: als je kindje voorwaarts zit, krijgt zijn nekje bij een frontale botsing te maken met krachten die 5 keer hoger zijn dan wanneer hij tegen de rijrichting zit. In dat laatste geval worden bij een botsing de krachten over het hele lichaam verspreid, waardoor de kans op ernstig letsel kleiner is. Het is daarom belangrijk om je kleine zo lang mogelijk achterwaarts te vervoeren.

Voorin of achterin?

Je mag je kindje zowel naast je voorin als achterin de auto vervoeren. Beide zijn even veilig, al is de kans groter dat je afgeleid wordt als je kindje naast je zit. Heeft de passagiersstoel voorin een airbag? Zet deze dan wel eerst uit voordat je je kindje vervoert in een autostoeltje waarmee hij achterstevoren zit.

Welke autostoel voor welke leeftijd?

De huidige ECE/R44 norm categoriseert alle autostoeltjes op basis van gewicht. Zo heb je groep 0, 0+, 1, 2 en 3. De nieuwe i-Size norm categoriseert niet meer op basis van gewicht, maar op de lengte van je kindje.

Overige types

Er zijn alternatieven voor de autozitjes per leeftijdscategorie, zoals autostoeltjes met gecombineerde groepen, zitjes met een vangtafel en reiswiegen.

Autostoeltjes met gecombineerde groepen

Als je op zoek gaat naar een geschikt autostoeltje, kom je ze vast tegen: autostoeltjes met ‘groep 1/2/3’, of een variant ervan. Dit zijn autostoeltjes die gewichtsklassen combineren. Zo kan je baby-/peuterstoeltjes gebruiken vanaf de geboorte totdat je kindje 18kg of 105cm is. Daarnaast zijn er peuter-/kinderstoeltjes voor kinderen tussen de 9 en 36kg.

Het voordeel van dit soort zitjes is dat je maar één keer voor een langere periode een autostoeltje hoeft te kopen. Dat scheelt toch weer iets in je portemonnee! Ze kunnen ook handig zijn voor mensen die niet vaak met een kindje in de auto zitten, bijvoorbeeld voor opa en oma die af en toe oppassen. Toch zijn dit soort stoeltjes het vaak nét niet, omdat ze ergens een compromis hebben om voor elke categorie passend te zijn. De veiligste keuze is daarom nog steeds een autostoeltje dat nauwer aansluit op de lengte en leeftijd van je kleine.

Autostoeltje met vangtafel

Sommige autostoeltjes voor peuters en grotere kinderen hebben een vangtafel, ook wel bekend als ‘shield-zitjes’. Deze stoeltjes zijn gebruiksvriendelijk en bieden meer bescherming dan wanneer je kindje alleen een gordel om heeft. Kijk of het mogelijk is om het uit te proberen voordat je er een koopt; niet alle kindjes vinden het namelijk fijn om zo bevestigd te worden.

Daarnaast is er recentelijk een discussie opgelaaid of deze stoeltjes wel echt zo veilig zijn. Reden is dat ze bij een frontale botsing letsel rondom de buikstreek van de passagier kunnen veroorzaken. Sindsdien worden deze stoeltjes extra gecontroleerd en zijn de testresultaten op het onderdeel ‘frontale botsing’ aangepast.

Reiswieg

Naar de camping in Zuid-Frankrijk met eigen vervoer? Met een speciale reiswieg voor in de auto kan je kleine comfortabel slapen in de auto. Hij heeft meer bewegingsvrijheid, wat beter is voor zijn motorische ontwikkeling. Je baby mag, zeker in het begin, namelijk nog niet te veel zitten. Een maximum van 2 uur wordt geadviseerd en dit is inclusief de tijd dat hij in een kinderstoel, wipstoel of autostoel zit.

Een groot nadeel van een reiswieg is dat deze minder veilig zijn. Bij een auto-ongeluk is je kindje beter beschermd in een autostoeltje. De voorkeur gaat hier dus nog steeds naar uit.

Autostoel kopen tips

Er is zoveel keuze, dat je waarschijnlijk even niet meer weet welk autostoeltje het beste is. Het belangrijkste is om te controleren of het autostoeltje dat jij voor ogen hebt voldoet aan de veiligheidsnormen. Dit zie je al snel aan het labeltje.

Welk autozitje je uiteindelijk kiest, is natuurlijk afhankelijk van je situatie, de lengte en leeftijd van je kindje, jouw budget en voorkeuren. Met deze tips wordt het maken van de juiste keuze (hopelijk) iets eenvoudiger:

• Welk systeem past in jouw auto? Bekijk dit voordat je een keuze maakt tussen een autostoel die bevestigd wordt met ISOFIX of autogordels. Ben je van plan om een autostoeltje bij een babyspeciaalzaak te kopen? Ga dan met de auto, dan kan je gelijk zien of en hoe het autozitje past.
• 2-in-1. Is je kindje jonger dan 15 maanden en wil je het autostoeltje (groep 0) ook als kinderwagen kunnen gebruiken? Bekijk dan of het babystoeltje op het frame van je kinderwagen bevestigd kan worden, eventueel met een adapter.
• Wasbaar? Van welke stof is het autostoeltje gemaakt? En is de hoes afneembaar zodat het in de wasmachine kan? Voor de meeste ouders is dit een must, aangezien je kindje ongetwijfeld een keer gaat knoeien (of moet overgeven…). Er zijn hoezen die je los kan kopen en over het autostoeltje heen kan doen. Handig als je een keer van kleur wilt wisselen of je de autostoel schoon wilt houden.
• Light of heavy user? Zit je kleine geregeld in de auto, of doe je alles op de fiets? Hoe vaak je samen in de auto zit, is ook van invloed op je keuze voor een autostoel. Natuurlijk wil je dat het autostoeltje zo veilig mogelijk is, maar je keuze valt misschien eerder op een goedkoper model als je al weet dat het weinig gebruikt gaat worden.

Autostoel gebruiken: waar moet je op letten?

Het is in het begin even oefenen om een autostoeltje goed te bevestigen. Grote kans dat je de eerste paar keer behoorlijk loopt te hannesen. Hoe moest de autogordel er ook alweer omheen? Hierbij een aantal tips om gelijk goed op pad te kunnen:

• Gebruik het stoeltje alleen in de auto. Sommige ouders gebruiken het autostoeltje om hun kindje in te laten slapen buiten de auto of klikken het op het kinderwagen onderstel. Dit kan echter gevaarlijk zijn, het kan namelijk leiden tot ‘positieverstikking’. Door de onnatuurlijke houding krijgen de ademhalingsorganen te weinig ruimte en kan je kindje stikken. Beperk het gebruik van het autostoeltje dus tot in de auto.
• Oefening baart kunst. Oefen een paar keer met het bevestigen van het babystoeltje voordat je het moet gebruiken. Dit is vooral handig voor je partner voor na de bevalling (als je in het ziekenhuis bent bevallen), die hoeft dan niet te stoeien als jullie met de auto voor de ingang van het ziekenhuis staan.
• Sluiting gordels. Controleer of je kindje de sluiting van de gordels niet zelfstandig los kan krijgen. Dit is vooral belangrijk vanaf het moment dat je kleine zijn grijpgrage handjes in gaat zetten om de wereld om zich heen te verkennen.
• (Winter)jas. Doe je kindje geen jas aan als hij in zijn autostoeltje zit. Zo ontstaat er namelijk ruimte tussen zijn lichaam en de gordels, waardoor de gordels hem niet meer goed beschermen bij een ongeluk. Er wordt geadviseerd om maximaal twee vingers ruimte tussen zijn lijfje en de gordels te laten, dan weet je dat de gordels strak genoeg zitten. Denk je dat het toch te koud is in de auto? Leg dan, bovenop de riem, een dekentje over je kleine heen.
• Climate control. Houd er rekening mee dat je kindje in de auto het warmer of kouder kan hebben dan jijzelf. Dit komt bijvoorbeeld doordat de ventilatoren op jou gericht staan, maar niet naar achteren blazen. Pas hier de climate control in je auto op aan. Let er daarnaast op dat je kleine niet in de zon zit. Dit voorkom je door goede zonneschermen op te hangen.
• Hoelang zit je in de auto? Het wordt afgeraden om je kindje langer dan twee uur per dag te laten zitten. Dit is om te voorkomen dat zijn bewegingsvrijheid te lang wordt beperkt. Maak jullie autorit daarom niet te lang. Ga je toch verder van huis? Stop dus regelmatig tussendoor. Is je kindje al wat ouder en heeft hij afleiding nodig tijdens het stilzitten? Neem dan wat speelgoed voor hem mee, zing liedjes en benoem alles wat jullie buiten tegenkomen. Ook leuk: hang een spiegel op zodat hij lekker naar zichzelf kan gluren. Wedden dat hij zich dan heerlijk vermaakt?!
• Slechte reiziger. Is je baby niet zo fan van autoritten en zet hij het gelijk op huilen zodra je de motor aanzet? Plan dan, als het mogelijk is, jullie autorit tijdens zijn slaapje. Een andere oplossing voor jonge kinderen is om je kleine reiziger zijn speentje te geven zodra jullie gaan rijden. Zo voelt hij zich meer op zijn gemak.
• Afleiding. Het is natuurlijk reuzegezellig om samen met je kindje te reizen. Behoed jezelf alleen om niet afgeleid te worden tijdens het autorijden. Het is namelijk heel verleidelijk om vaak naar achteren te kijken om met je kindje te kletsen, of om te kijken hoe het met je medepassagier gaat. Een alternatief is om een spiegel op de achterbank te bevestigen, om zo naar je kindje te kunnen kijken.

• Links of rechts. Als je kleine op de achterbank plaatsneemt, is het nog de vraag wat een betere plek is: links of rechts? In het midden achterin is de veiligste plek, omdat je kindje in het geval van een botsing dan het verst verwijderd is van de klap. Dit is alleen niet altijd mogelijk, omdat de stoel in het midden vaak te klein is. Het beste alternatief is achter de bijrijdersstoel, dus rechts in de auto. Auto’s worden namelijk het vaakst aan de linkerkant geraakt bij een botsing (geen voorrang verleend) en je kan je kindje makkelijker én veiliger uit de auto halen als je in de rijrichting naast de stoep parkeert.
• Kinderslot. Vergeet het kinderslot niet te activeren voordat je wegrijdt. Bij sommige auto’s doe je dit eenvoudig met een knopje, bij andere auto’s moet je een schuifje aan de binnenkant van de deur naar beneden duwen.