Verlatingsangst baby en eenkennigheid

Verlatingsangst en eenkennigheid komen meestal tegelijkertijd voor bij een baby en versterken elkaar. Beide termen worden vaak gebruikt voor de fase waarbij een kind zich hecht aan één of twee personen en een angst ontwikkelt om gescheiden te worden van deze personen. Als je baby tussen de 6 en 9 maanden oud is krijg je hier voor het eerst mee te maken.

Verlatingsangst

Als je baby verlatingsangst heeft, betekent dit dat hij bang is dat je hem verlaat en niet meer terugkomt. Verlatingsangst is een normale stap in de emotionele ontwikkeling van je baby.

Tussen de 6 en 9 maanden krijgt je baby door dat hij niet één is met zijn ouders (en in het bijzonder zijn moeder). Hij begrijpt dus ook dat jij hem kan verlaten. Daarnaast is hij steeds beter in staat om te denken in beelden (zoals een beeld van jou!), ook als dit beeld op dat moment niet zichtbaar is (object permanentie). Uit het oog, betekent dus niet langer uit het hart: Waar ben je mama?!?!

Eenkennigheid

Als je baby tussen de 6 en 9 maanden oud is, leert je baby vreemden van bekenden te onderscheiden. Hij gaat zich daarbij hechten aan de voor hem meest vertrouwde personen (meestal de ouders en belangrijke verzorgers). De eenkennigheid begint.

Als je baby eenkennig is geworden, hecht hij zich aan één of twee personen, terwijl hij voor vrijwel alle andere personen (een beetje) bang wordt. Hij beseft ineens dat niet alle mensen papa en mama zijn! Je baby kan angstig worden als de vertrouwde personen bij hem weggaan of als vreemden in de buurt komen. Dit wordt daarom ook wel vreemdenangst genoemd. Net als verlatingsangst is dit een normale stap in de ontwikkeling van je kind.

Vanaf wanneer verlatingsangst en eenkennigheid

Al vanaf 6 maanden kan je baby de eerste tekenen van verlatingsangst en eenkennigheid vertonen. Sommige baby’s laten het daarvoor zelfs al zien. De piek ligt meestal tussen de 10 en 18 maanden. Doorgaans zijn de ergste klachten verdwenen als je kind 3 jaar is, maar het kan zijn dat je kind er last van blijft houden tot de eerste schooljaren.

Je kind kan bijna letterlijk van de ene op de andere dag in deze fase belanden. Dit komt doordat je baby een mentale sprong maakt. Opeens begrijpt hij dat je weg kan gaan, terwijl hij nog niet beseft dat je ook terugkomt. Ieder kind wordt in een zekere mate eenkennig en krijgt last van verlatingsangst. Hoe erg is afhankelijk van je baby’s karakter en hoe jij ermee om gaat.

Symptomen

Je weet dat je baby in de fase van verlatingsangst en eenkennigheid zit als:

• De keel wagenwijd opengaat en de tranen uit de ogen stromen als je jouw kind bij zijn oma achterlaat. Iets wat een week geleden nog gepaard ging met een schaterlach.
• Je baby lachend in je armen ligt, maar plotseling helemaal verstijfd als iemand anders in zijn gezichtsveld komt.
• Je bang bent dat de buren Veilig Thuis bellen omdat je baby de hele buurt bij elkaar schreeuwt, maar je moest nu eenmaal nodig naar het toilet.
• Je afgelopen week nog trots hebt verteld dat je kleine al een maand achter elkaar heeft doorgeslapen, terwijl je gisternacht 6 uur lang naast het bed van je baby hebt gezeten die volkomen in paniek raakte als jij zijn kamer verliet.
• Je baby bijna in je kruipt als je door de supermarkt loopt en het op een krijsen zet als de caissière je vriendelijk een fijne dag wenst.

Verlatingsangst en slapen

Je baby’s angst dat je hem verlaat, wordt ‘s nachts opeens heel reëel. Opeens ligt hij alleen in een kamer. Baby’s die voorheen goed sliepen, kunnen zodra ze verlatingsangst krijgen daarom ook ware nachtbrakers worden.

Het kan zijn dat je baby alleen maar in slaap kan vallen als jij naast het bed zit, maar ook dat hij ‘s nachts in paniek wakker wordt als hij merkt dat jij er niet bent. Mama, waarom heb je me hier alleen achtergelaten?!

Als je baby ‘s nachts in paniek wakker wordt, is het uiteraard goed als je hem (en jezelf) geruststelt. Zo weet hij dat je er bent. Maak je nachtelijke bezoekjes echter niet te lang en zo saai mogelijk. Geef hem een kus en zeg gedag. Zo leert je baby vanzelf weer in slaap te vallen en weet hij dat je niet voor de gezelligheid komt.

Hoe omgaan met verlatingsangst en eenkennigheid

Verlatingsangst en eenkennigheid zijn een natuurlijke stap in de ontwikkeling van je kind. Hoe vervelend het ook is voor jou en je baby, het is dus niks om je zorgen over te maken. Sterker nog, het is een belangrijke stap vooruit in zijn ontwikkeling. Ook al voelt dat op het moment van afscheid nemen misschien niet altijd zo….

Verlatingsangst en eenkennigheid is een fase die heel veel kinderen doorlopen en die vanzelf overgaat. Helemaal voorkomen kan niet, je kan wel proberen om er zo goed mogelijk mee om te gaan. Hieronder 6 tips om je op weg te helpen:

Kiekeboe!

Door met je kindje kiekeboe of andere verstopspelletjes te spelen, leert hij dat je er nog steeds bent, ook als hij je niet kan zien. Bekijk nog meer leuke baby spelletjes.

Vertrouwde omgeving

Als je je baby wegbrengt, neem dan nog even de tijd om daar te blijven. Speel nog even in de nieuwe omgeving met je baby. Zo kan hij wennen aan de ruimte waar hij is.

Geef hem ook iets vertrouwds mee. Veel kinderen hebben een lievelingsknuffel. Als deze in de buurt is, geeft hen dat een veiliger gevoel.

Laten wennen

Geef je baby de tijd om te wennen als je hem voor het eerst achterlaat bij een nieuw gezicht. Als je bijvoorbeeld een nieuwe oppas krijgt, vraag dan of deze een uur eerder komt. Zo voelt het voor je baby niet alsof hij bij een compleet vreemde wordt achtergelaten.

Een vast afscheidsritueel

Soms kiezen ouders ervoor om een hartverscheurende scene te voorkomen door stiekem weg te glippen. Hoe verleidelijk ook, probeer dit niet te doen! Dit zorgt er alleen maar voor dat je kind zich minder veilig voelt. Hij leert dan namelijk dat je opeens kan verdwijnen.

Zorg in plaats daarvan voor een kort en krachtig afscheidsritueel. Vertel bijvoorbeeld wat je gaat doen (ook al praat hij nog niet, laat staan dat hij begrijpt waarom je moet werken) en dat je terugkomt, geef een knuffel en zwaai even.

Als je afscheid hebt genomen, ga dan weg

Ondanks alle goede voorbereidingen op het afscheid, is het heel normaal dat je baby het op een huilen zet tijdens jouw vertrek. Hoe onnatuurlijk het ook voelt, blijf niet nog een hele poos je kindje troosten. Dit maakt het alleen maar verwarrend en zal de lijdensweg voor jullie beiden verlengen. Houd het daarom bij een aai over de bol, een kus en vertrek (met pijn in je moederhart).

Maak van thuiskomen een feestje

Je verlaat je baby niet alleen, maar je komt ook terug. Hoe vanzelfsprekend dit voor jou ook is, voor je baby is jouw thuiskomst een afsluiting van jouw afwezigheid. Neem daarom de tijd voor de hereniging. Geef hem een knuffel, ga even rustig spelen en vertel hoe blij je bent hem weer te zien. Dit versterkt jullie relatie, maar zorgt er ook voor dat de verlatingsangst niet erger wordt. Je baby leert zo dat, hoe vervelend het ook is als jij weggaat, het altijd weer leuk is als je thuiskomt!