Kinkhoestvaccinatie zwangerschap: bescherming voor je baby

Wat is kinkhoest?

Kinkhoest is een besmettelijke ziekte die door een bacterie (Bordetella pertussis) wordt veroorzaakt. De symptomen van kinkhoest zijn niet altijd hetzelfde, vooral niet bij pasgeborenen. Vaak lijken de klachten in het begin op een gewone (neus)verkoudheid. Na de klachten die passen bij een verkoudheid begint het hoesten.

Je kindje kan hoestbuien krijgen die zo heftig zijn dat hij ervan moet overgeven. Helaas kan kinkhoest ook ernstige gevolgen hebben zoals een longontsteking, maar er kan ook sprake zijn van ademnood, koortsstuipen of hersenbeschadiging. Soms kan een kindje zelfs overlijden aan deze ziekte. Geen onschuldige ziekte dus!

Elk jaar worden er in Nederland ongeveer 120 baby’s met kinkhoest in het ziekenhuis opgenomen. Dit wil je natuurlijk het liefst voorkomen.

Bescherming met het Rijksvaccinatieprogramma

Wanneer je het Rijksvaccinatieprogramma doorloopt, krijgt je kindje in totaal vijf vaccinaties tegen kinkhoest. Vier daarvan krijgt hij in zijn eerste levensjaar en een vijfde prik volgt als hij vier jaar oud is. Na de eerste vaccinatie is je baby nog niet optimaal beschermd, dat is hij pas vanaf de derde prik.

Vóór de eerste kinkhoestvaccinatie is je kleine echter helemaal niet beschermd tegen de bacterie. En vooral bij baby’s die nog niet (alle) vaccinaties gehad hebben, kan kinkhoest ernstig zijn. Wil je dat je baby gelijk vanaf zijn geboorte beschermd is tegen kinkhoest? Dan kan je kiezen voor de zogenoemde ‘maternale kinkhoestvaccinatie’. Dit is een kinkhoestvaccinatie die je tijdens je zwangerschap kan krijgen.

Hoe werkt de maternale kinkhoestvaccinatie?

Na een vaccinatie maakt je lichaam afweerstoffen aan tegen kinkhoest. Deze afweerstoffen beschermen tegen kinkhoestinfecties. Als je zwanger bent, geef je afweerstoffen via de navelstreng door aan je ongeboren baby. Dat geldt voor alle afweerstoffen. Zo maakt je lichaam ook afweerstoffen tegen het griepvirus aan als je dat hebt opgelopen tijdens je zwangerschap. Je baby krijgt deze in zijn bloed en is hier dus ook tegen beschermd.

Door jouw afweerstoffen is je baby bij de geboorte al tijdelijk tegen allerlei ziektes beschermd. Bijkomend voordeel van de vaccinatie is dat je zelf ook beschermd bent tegen kinkhoest en geen anderen kan besmetten.

Moet ik mijn kind na de geboorte nog laten vaccineren?

Ja, de hoeveelheid afweerstoffen – en dus de bescherming – die je baby heeft gekregen neemt langzaam af. Je kindje ontvangt via het Rijksvaccinatieprogramma vaccinaties tegen kinkhoest. Door deze vaccinaties maakt je baby zelf afweerstoffen aan die langer aanwezig blijven.

Is de kinkhoestvaccinatie veilig?

Het kinkhoestvaccin is een dood vaccin waar je niet meer ziek van kan worden. Al sinds de jaren ’60 worden zwangere vrouwen zonder problemen gevaccineerd voor verschillende ziektes. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het vaccin tegen kinkhoest veilig is voor moeder en kind.

Er is al veel ervaring met de kinkhoestvaccinatie. Sinds 2011 vaccineert men zwangere vrouwen al op grote schaal in de Verenigde Staten tegen kinkhoest, maar ook in het Verenigd Koninkrijk (sinds 2012), Argentinië (sinds 2012), België (sinds 2013), Ierland (sinds 2013), Israël (sinds 2014), Spanje (sinds 2015) en delen van Australië (sinds 2015).

Wat zijn de bijwerkingen?

Zoals bij alle inentingen – of je nu zwanger bent of niet – kan er (na de prik) sprake zijn van milde bijwerkingen, zoals slaperigheid, hoofdpijn en plaatselijke reacties zoals roodheid, zwelling en pijn op de injectieplaats. Een uitgebreide beschrijving van mogelijke bijwerkingen kan je vinden in de bijsluiter van het vaccin.

Zijn er alternatieven?

De Gezondheidsraad deed onderzoek naar methodes om pasgeboren baby’s te beschermen tegen kinkhoest. Op basis van wetenschappelijk onderzoek concludeerde de Raad dat alleen de kinkhoestvaccinatie van de zwangere vrouw (in het derde trimester van de zwangerschap) effectief en betrouwbaar is.

Waar kan ik de kinkhoestvaccinatie krijgen?

Je kan gemakkelijk gebruik maken van de kinkhoestvaccinatie. Het vaccin kan je op recept krijgen via je (huis)arts, GGD of een vaccinatiecentrum. Dit wordt echter niet (standaard) vergoed door de zorgverzekeraar. Informeer bij je zorgverlener naar de exacte kosten.

Kijk voor meer informatie over de kinkhoestvaccinatie tijdens je zwangerschap op de website van het RIVM.