Vruchtwater

Wat is vruchtwater?

Vruchtwater is het vocht in je baarmoeder tijdens je zwangerschap. In de eerste 14 weken van je zwangerschap wordt de vruchtzak gevuld met vocht uit jouw bloedsomloop. Het bestaat voor het grootste gedeelte uit water en voor een klein percentage aan zouten en cellen van je baby.

Na ongeveer 4 maanden zwangerschap begint je baby met het slikken van vruchtwater. Vervolgens urineert hij dit terug in het vruchtwater. Uiteindelijk recyclet je baby dus zelf het vruchtwater. Dit klinkt niet erg fris, maar het is volkomen onschadelijk voor je baby.

Het vruchtwater heeft meerdere functies:

• Het vangt de klappen op als jij beweegt of je buik stoot. Het dient dus als een soort stootkussen.
• Dankzij het slikken ervan, traint je baby zijn ademhalingsstelsel en spijsverteringssysteem.
• Het zorgt voor een constante temperatuur in je baarmoeder.
• Het voorkomt dat de navelstreng wordt dichtgedrukt.
• Je baby kan zich erin ‘zwemmend’ voortbewegen. Zo traint hij zijn spieren vast.
• Het beschermt tegen infecties.

Vruchtwater verliezen

Bij ongeveer 10% van de vrouwen begint de bevalling met het breken van de vliezen. Anderen zullen eerst weeën krijgen. Bij het breken van de vliezen komt er vruchtwater vrij. Dit kan een golf zijn (met een ‘plas water’ als gevolg), maar het kan ook in kleine beetjes komen of in een geleidelijke, langzame stroom. Dit voelt alsof er warm water uit je vagina stroomt.

In zeldzame gevallen begint de bevalling met een scheurtje in de vliezen. Hierbij gaat het vruchtwater lekken. Je verliest dan af en toe een druppeltje of een klein stroompje.

Hoe ziet vruchtwater eruit?

Zeker als het niet als een golf komt, kan het lastig zijn om te bepalen of het daadwerkelijk om vruchtwater gaat. Je kan het dan verwarren met wat urineverlies of dunne vaginale afscheiding. Je kan vruchtwater onder andere herkennen aan de kleur en geur.

Kleur vruchtwater

Meestal is vruchtwater helder en kleurloos, zoals gewoon water. Soms met witte vlokken erin. Er kan een beetje bloed bij zitten waardoor het een roze kleur krijgt.

Als je baby in het vruchtwater heeft gepoept, kan het groen, donker geel of bruin van kleur zijn. Dit wordt meconiumhoudend vruchtwater genoemd. Hoewel dit regelmatig voorkomt, kan dit ook leiden tot complicaties. Het is daarom belangrijk om direct contact op te nemen met je verloskundige.

Geur vruchtwater

Vruchtwater ruikt zoet. Het ruikt duidelijk anders dan urine.

Te veel vruchtwater

Het kan voorkomen dat er te veel vruchtwater in je baarmoeder zit. De medische term hiervoor is polyhydramnion. De symptomen die horen bij te veel vruchtwater zijn een te snel groeiende baarmoeder, rugpijn, buikklachten, extreem opgezwollen enkels en kortademigheid. Met een echo kan worden vastgesteld of je daadwerkelijk te veel vruchtwater hebt.

Niet in alle gevallen is duidelijk wat de oorzaak van te veel vruchtwater is. Oorzaken of risicofactoren zijn onder andere:

• Zwangerschapsdiabetes.
• Het dragen van een meerling.
• Genetische afwijkingen bij de baby, zoals het syndroom van Down.
• Een afwijking bij je baby waardoor hij niet of beperkt vruchtwater slikt.

Te veel vruchtwater kan wijzen op een afwijking bij je baby, daarom zal er extra goed worden gekeken of dit het geval is. Doordat veel vruchtwater ook zorgt voor een verhoogd risico op complicaties, zal je tijdens de rest van je zwangerschap en de bevalling nog nauwlettender worden gevolgd. Het kan nodig zijn dat er vruchtwater moet worden verwijderd of dat je medicijnen moet slikken.

Te weinig vruchtwater

Het kan ook voorkomen dat er te weinig vruchtwater is. Dit wordt ook wel oligohydramion genoemd. Symptomen hiervoor zijn een relatief kleine baarmoeder en dat er weinig beweging van de baby wordt gevoeld. Bovendien komt het vaker voor na je uitgerekende datum. Met een echo kan worden gekeken of er daadwerkelijk sprake is van te weinig vruchtwater.

Het is lang niet altijd duidelijk waardoor er te weinig vruchtwater is. Het is wel zo dat het meestal voorkomt tegen het eind van de zwangerschap. Oorzaken of risicofactoren zijn onder andere:

• Gescheurde of gebroken vliezen.
• Het dragen van een meerling.
• Aandoeningen zoals zwangerschapsvergiftiging of diabetes.
• Niet goed functioneren van de placenta.
• Een aangeboren afwijking bij je baby.

Hoe later in de zwangerschap er sprake is van een tekort aan vruchtwater, hoe minder problemen dit doorgaans oplevert. Vanwege de verhoogde kans op complicaties zal je zwangerschap en de bevalling nog nauwlettender worden gevolgd. Zelf zal je de bewegingen van je baby goed in de gaten moeten houden. Het kan nodig zijn om de bevalling op te wekken of om de baby te halen met een keizersnede.