Keizersnede, operatief bevallen

Een keizersnede is een operatie waarbij de baby via de buikwand geboren wordt. Er zijn verschillende redenen waarom een keizersnede de voorkeur geniet of zelfs noodzakelijk is. Meestal wordt voor een keizersnede gekozen als de gezondheid van moeder of kind in gevaar komt.

De medische term voor een keizersnede is sectio caesarea. De naam zou verwijzen naar Julius Caesar, de Romeinse keizer waarvan gezegd wordt dat hij door een keizersnede geboren zou zijn. Dit is echter niet waar, en het is waarschijnlijker dat de naam een verbastering is van het Latijnse woord voor snijden: caedere.

Hoe werkt een keizersnede?

Narcose of ruggenprik

Je hebt de keuze om de keizersnede onder narcose te ondergaan, of alleen een ruggenprik te nemen. Voor sommige vrouwen is het idee van een operatie zo stressvol dat ze liever niet bij bewustzijn zijn. Bij volledige narcose ben je niet bij bewustzijn, met als nadeel dat je niet je kindje kan vasthouden vlak na de bevalling.

Een ruggenprik is ook een optie. Je krijgt dan geen epidurale ruggenprik, zoals bij een vaginale bevalling, maar spinale anesthesie. In tegenstelling tot een epidurale ruggenprik heb je bij spinale anesthesie geen controle meer over de spieren in je onderlichaam. Je bent vanaf je middel naar beneden toe verdoofd en verlamd.

De operatie zelf

De operatie duurt meestal tussen een half uur en een uur. Er wordt een horizontale snee gemaakt in de onderbuik, de zogenaamde ‘bikinisnede‘ (bij uitzondering wordt deze nog wel eens verticaal gemaakt), een verticale snee in de buikwand en een (meestal) horizontale snee in de baarmoeder. Daar wordt de baby uitgehaald en de navelstreng wordt doorgeknipt.

Daarna wordt de placenta verwijderd en krijg je een antibioticum en een middel om de baarmoeder weer te laten samentrekken. Je wordt gehecht, je baby wordt onderzocht en je krijgt hem, als je niet onder narcose bent, zo snel mogelijk bij je.

Geplande keizersnede

In sommige gevallen wordt tijdens de zwangerschap al duidelijk dat een keizersnede veiliger is voor moeder en kind. Dat kan bijvoorbeeld omdat:

je baby in een stuitligging of dwarsligging ligt;
je bekken te smal is voor de baby;
je al meerdere keren een keizersnede hebt gehad en de baarmoeder te kwetsbaar is voor een natuurlijke bevalling;
je een meerling krijgt die ongunstig in de baarmoeder ligt;
je een voorliggende placenta hebt die de doorgang blokkeert;
je bij een eerdere bevalling ernstige complicaties had;
je baby een reeds bekende afwijkingen heeft, waardoor een vaginale bevalling gevaarlijk is.

Spoedkeizersnede

Tijdens de bevalling kan jouw gezondheid of die van je kind in gevaar komen. In zo’n geval wordt een spoedkeizersnede uitgevoerd, bijvoorbeeld omdat:

de ontsluiting niet goed op gang komt of stopt, zelfs na een weeënopwekker;
de hartslag van je baby daalt;
je een verzakte navelstreng hebt: die kan afgekneld raken, wat gevaarlijk is voor je baby;
de placenta al begint los te laten;
je een infectie hebt opgelopen;
je baby het tijdens de bevalling benauwd krijgt.

Wie mag aanwezig zijn?

Bij een keizersnede met een ruggenprik mag je partner over het algemeen aanwezig zijn vanaf het moment dat de voorbereidingen zijn voltooid en de operatie begint. Er hangt een scherm ter hoogte van je middenrif, zodat jullie de operatie zelf niet hoeven te zien. Sommige ziekenhuizen laten ook toe dat er nog iemand meegaat, zoals een ouder.

Bij een keizersnede onder algehele narcose kan het gebeuren dat je partner niet aanwezig mag zijn, omdat het medisch team alle aandacht nodig heeft voor jou.

Mogelijke complicaties

Aan elke operatie kleven risico’s, zo ook bij een keizersnede. Dit zijn volgens de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en gynaecologie (NVOG) de meest voorkomende complicaties:

Bloedarmoede
Blaasontsteking
Nabloeding in de buik
Bloeduitstorting in de wond
Infectie
Trombose
Een beschadiging van de blaas

Keizersnede of een natuurlijke bevalling?

Als de omstandigheden het toelaten, is een natuurlijke bevalling eigenlijk altijd beter voor je lichaam. Het herstel, mits er geen complicaties optreden, is korter bij een natuurlijke bevalling. Daarnaast komen bij een natuurlijke bevalling hormonen vrij die de baarmoeder weer doen krimpen en het zelfherstellend vermogen van je lichaam stimuleren.